Περιβραχιώνιο με έντυπο ΟΜΑΣ ΣΥΝΟΙΚΙΟΦΥΛΑΚΩΝ ΑΘΗΝΩΝ με σύμπλεγμα κλειδιών (χιαστί) σε μπλε χρώμα πάνω σε λευκό πανί, RR & VF

Οι Ομάδες Συνοικιοφυλάκων Αθηνών ήταν ένοπλες ομάδες που δρούσαν στην Αθήνα κατά την περίοδο της Κατοχής (1941-1944) και των Δεκεμβριανών (1944). Ήταν συγκροτήματα πολιτών, συχνά με τη στήριξη των αρχών κατοχής ή των ελληνικών κυβερνήσεων συνεργασίας, που είχαν στόχο την επιτήρηση και την τήρηση της τάξης στις γειτονιές της πρωτεύουσας, κυρίως ενάντια σε αντιστασιακές οργανώσεις, όπως το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.
Πότε έδρασαν;
Κατοχή (1941-1944): Οι συνοικιοφύλακες σχηματίστηκαν ως παραστρατιωτικές ομάδες που συνεργάζονταν είτε με τις κατοχικές δυνάμεις (Γερμανούς, Ιταλούς, Βούλγαρους) είτε με τις δωσιλογικές κυβερνήσεις.
Δεκεμβριανά (Δεκέμβριος 1944 - Ιανουάριος 1945): Έπαιξαν ρόλο στις μάχες μεταξύ των κυβερνητικών δυνάμεων (υποστηριζόμενων από τους Βρετανούς) και των δυνάμεων του ΕΛΑΣ.
Ποιες ήταν οι ομάδες συνοικιοφυλάκων;
Δεν υπήρχε μία ενιαία ομάδα, αλλά διάφοροι τοπικοί σχηματισμοί, που αποτελούνταν από:
Χωροφύλακες και πρώην μέλη των Ταγμάτων Ασφαλείας
Ακροδεξιούς, αντικομμουνιστές και φιλομοναρχικούς
Μέλη του ΕΔΕΣ Αθηνών και άλλων αντικομμουνιστικών οργανώσεων
Κοινοτάρχες ή πολίτες που ήθελαν να προστατεύσουν τις γειτονιές τους από το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ
Ρόλος και δράση τους
Συνεργάζονταν με τις δυνάμεις κατοχής και μετά την Απελευθέρωση με τις κυβερνητικές αρχές.
Συμμετείχαν σε αντικομμουνιστικές εκκαθαρίσεις και συγκρούσεις με αντιστασιακές ομάδες.
Μετά τη Βρετανική επέμβαση το 1944, ενσωματώθηκαν σε κρατικές υπηρεσίες ή διώχθηκαν για συνεργασία με τους Γερμανούς.
Μετά τα Δεκεμβριανά, πολλές από αυτές τις ομάδες διαλύθηκαν ή ενσωματώθηκαν στις δυνάμεις ασφαλείας της κυβέρνησης Παπανδρέου.